Overheid beginselplicht handhaving: moeten, mogen of achterwege laten?

Waar staat de pot met goud? Rechts of Links?

Soms doen verschillende rechters zulke verschillende uitspraken, dat de ‘rode draad’ geheel verdwenen is. Anders gezegd: je zou toch zweren dat er ergens iets fout is gegaan! Uitgangspunt: het is vaste jurisprudentie, dat de overheid handhavend moet optreden. Wanneer sprake is van een overtreding is het bevoegd gezag namelijk in beginsel gehouden om gebruik te maken  van zijn bevoegdheid om hiertegen handhavend op te treden. Het bevoegd gezag kan hiervan uitsluitend afzien indien sprake is van bijzondere omstandigheden, of als handhaving zou leiden tot onevenredige gevolgen. Die uitzonderingssituaties doen zich niet zo vaak voor. Op 14 januari 2016 deed de Voorzieningenrechter van de rechtbank Zuid-West Brabant uitspraak op een verzoek om voorlopige voorziening (ECLI:NL:RBZWB:2016:180). Oordeel: de gemeente Tilburg had niet handhavend mogen optreden. Reden: het (nog niet uitgevoerde) plan van de gemeente was om het terrassenbeleid, waar het in dit geval om draaide, te herzien. En daarom zou het niet zeker zijn dat de gedraging van het café in kwestie straks óók nog illegaal zou zijn. Reeds het voornemen tot beleidswijziging werd dus aangemerkt als bijzondere omstandigheid. Vandaag, 3 februari 2016, deed de hoogste bestuursrechter, de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, uitspraak in een bodemprocedure (ECLI:NL:RVS:2016:228). Oordeel: de gemeente Reusel-De Mierden had niet wegens ‘bijzondere omstandigheden’ mogen weigeren om handhavend op te treden. Reden: er was dan wel een vergunning aangevraagd, maar er was nog geen ontwerpbesluit en ook nog geen verklaring van geen bedenkingen van de gemeenteraad. Dus kon hier niet gesproken worden van bijzondere omstandigheden, op grond waarvan afgezien zou moeten worden van handhaving. In beide situaties was sprake van een verwachting, dat een bepaalde legale situatie zich zou gaan voordoen. Ik kan aan de uitspraken op zichzelf niet zien, wat zich precies heeft afgespeeld. Feit is, dat het erop lijkt dat de rechtbank een onzekere situatie totaal anders heeft laten uitvallen voor de overheid dan de Afdeling bestuursrechtspraak. De uitspraken laten zien, dat de jurisprudentie niet altijd een duidelijke lijn laat zien. Zowel voor ambtenaren als voor ondernemers veroorzaakt dat onzekerheid: wanneer is een verwachting nu concreet genoeg om als reden voor wel of niet handhaven te worden aangemerkt? Aan de andere kant biedt dit nu juist ook weer kansen: de advocaat van het bedrijf kan juist dan zodanig met de feiten gaan argumenteren, dat het voor dat bedrijf gunstig uitpakt. Woestenenk Legal maakt in dit soort situaties een eigen inschatting, gebaseerd op gedegen kennis van de wet in combinatie met (meer) uitspraken van rechters en eigen (ruime) praktijkervaring. Want ook in de handhaving zijn er duidelijke en minder duidelijke kansen en risico’s. Ook een vraag? Laat je informeren over jouw situatie: bel Woestenenk Legal 085 0030153. Wilt U de Nieuwsbrieven van Woestenenk Legal ontvangen? Meldt u dan aan hiernaast.